تست خازن با مولتی متر آنالوگ

دنیای الکترونیک‌ دنیایی پیچیده و جذاب است. استفاده از قطعات مختلف و ابزارهایی که در این صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند، اصولی مشخص داشته و برای کار کردن با آن‌ها، باید طبق این اصول پیش رفت. دو تا از پرکاربردترین قطعات و ابزارها در الکترونیک، خازن و مولتی متر آنالوگ هستند. باتوجه به اهمیت بالایی که هردو دارند، تصمیم گرفتیم تا در ادامه این مطلب به آموزش تست خازن با مولتی متر آنالوگ بپردازیم. اگر شما هم درمورد این کار کنجکاو هستید، پیشنهاد می‌کنیم که تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

آشنایی با خازن و مولتی متر

قبل از هر چیز بهتر است تا با کاربرد و نحوه عملکرد خازن و مولتی‌متر آشنا شد. در ادامه هردو را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

خازن

خازن یکی از قطعات الکترونیکی است که برای نگهداری و آزادسازی بار الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساختار خازن بدین‌صورت است که از دو صفحه رسانا و یک ماده دی‌الکتریک تشکیل شده است؛ حضور بخش دی‌الکتریک باعث می‌شود که خازن بتواند بار مورد نظر را در صفحات رسانای خود ذخیره کند.

وقتی که درمورد تست خازن با مولتی متر آنالوگ صحبت می‌کنیم، منظور ما این است که با استفاده از مولتی متر، نحوه عملکرد صحیح این صفحات و ماده دی‌الکتریکی که بین آن‌ها وجود دارد را بسنجیم. درواقع آیا خازن می‌تواند مقدار باری که مستلزم به نگهداری آن است را در خود ذخیره کرده و به‌صورت ناگهانی تخلیه نشود؟

مولتی متر آنالوگ

مولتی متر آنالوگ یک ابزار برای اندازه‌گیری پارامترهای مختلف در صنعت الکترونیک است. نکته‌ای که درمورد مولتی متر وجود دارد، این است که به چند ویژگی الکترونیکی محدود نمی‌شود. از اندازه‌گیری ولتاژ و جریان‌های AC و DC گرفته، تا تست خازن با مولتی متر آنالوگ قابل انجام است. نکته‌ای که باید آن را درنظر داشت، این است که مولتی متر آنالوگ با استفاده از یک عقربه مقادیر اندازه‌گیری‌شده را نشان می‌دهد؛ اما مولتی مترهای دیجیتال، یک صفحه نمایش عدد دارند که مقادیر روی آن نشان‌ داده می‌شوند.

مولتی متر آنالوگ دارای بخش‌هایی ازجمله صفحه و عقربه، سلکتور، پروب‌ها، منبع تغذیه داخلی و مقاومت داخلی است که هرکدام از آن‌ها وظایف مشخصی را برعهده دارند. در بخش بعدی، از همکاری این اجزا کمک خواهیم گرفت تا یک خازن را تست کنیم.

مراحل تست کردن خازن با مولتی متر آنالوگ

اولین قدم، برای تست خازن با استفاده از مولتی متر آنالوگ، آماده‌کردن وسایل مورد نیاز است. به غیر از خازن و مولتی متر آنالوگ، به پروب‌های مولتی‌متر هم نیاز داریم تا بتوانیم اتصال مورد نظرمان را برقرار کنیم؛ سپس، باید به سراغ مراحلی که در ادامه آورده شده‌اند، برویم.

۱- آماده‌سازی مولتی متر آنالوگ

در اولین گام، باید مولتی متر آنالوگ را آماده‌سازی کرد. برای این‌کار، مولتی متر را روی حالت اهم متر قرار دهید و مقدار مقاومت را بین 1K تا 10K تنظیم کنید. سپس سرهای پروب‌ها را به یکدیگر متصل کرده و هنگامی که عقربه عدد صفر را نشان داد، پیچ تنظیم صفر را بچرخانید. بدین‌شیوه مولتی متر آنالوگ آماده می‌شود.

۲- تخلیه خازن

قبل از تست خازن با مولتی متر آنالوگ، باید خازن را تخلیه کرد. برای این‌‌ کار پایه‌های خازن را با یک سیم به هم اتصال دهید. درنظر داشته باشید که چنین کاری فقط برای خازن‌هایی با ظرفیت پایین قابل انجام است. درصورتی‌که ظرفیت یک خازن بالا باشد، این کار بسیار خطرناک بوده و باید به‌ شیوه‌ای تخصصی و با توجه به نکات ایمنی انجام شود.

۳- اتصال پروب‌ها به خازن

بعد از اینکه خازن تخلیه شد، می‌توان پروب‌ها را به پایه‌های آن متصل کرد. برای این‌ کار، پروب مشکی به یکی از پایه‌ها و پروب قرمز به پایه‌ای دیگر متصل می‌شود. باید در نظر داشت که در خازن‌های الکترولیتی، لازم است تا به قطب مثبت و منفی هنگام اتصال پروب‌ها توجه داشت.

۴- مشاهده حرکت عقربه

بعد از اینکه اتصال انجام شد، عقربه ابتدا باید به سمت مقاومت پایین (با سرعت) حرکت کرده و سپس، به‌نحوی آهسته به ناحیه مقاومت بالا بازگردد. در نهایت عقربه در نقطه‌ای متوقف می‌شود که ناحیه مقاومت بی‌نهایت را نشان می‌دهد. اگر هنگام تست خازن با مولتی متر آنالوگ این اتفاق افتاد، بدین‌معناست که خازن سالم است.

درصورتی‌که خازن خراب باشد، یکی از حالات زیر اتفاق خواهد افتاد:

• عقربه به‌ کلی ثابت مانده و هیچ حرکتی نمی‌کند.

• عقربه بعد از رسیدن به ناحیه مقاومت پایین، متوقف شده و حرکت خود را ادامه نمی‌دهد. (در این حالت می‌توان نتیجه‌ گرفت که خازن نشتی دارد)

• عقربه به‌طور ناگهانی انتهای مقیاس را نشان می‌دهد. (در این حالت خازن اتصال کوتاه شده و می‌توان نتیجه گرفت که خراب است)

دقت داشته باشید که در تست کردن خازن، همواره باید نکات ایمنی را مدنظر داشت تا نه‌تنها سلامت خود را حفظ کرد، بلکه به ابزار اندازه‌گیری نیز آسیبی نرساند.

سایر روش های تست خازن

تست خازن با مولتی متر آنالوگ فقط یکی از روش‌های آزمودن این قطعه الکترونیکی است. روش‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها، خازن را آزمایش کرد. تعدادی از کاربردی‌ترین‌ها به شرح زیر هستند:

• تست خازن با استفاده از LCR متر: دستگاه LCR متر یک دستگاه اندازه‌گیری است که مقدار دقیق ظرفیت خازن را نشان می‌دهد.

• تست خازن با یک مدار ساده: با ساخت یک مدار ساده و قرار دادن خازن در این مدار، می‌توان شارژ و دشارژ شدن یک خازن را تست کرد.

• تست خازن با استفاده از مدار RC: با قرار دادن خازن در یک مدار RC می‌توان یکسری از پارامترهای کلیدی آن را اندازه‌گیری کرد.

• تست تخلیه خازن: در این روش با استفاده از یک سیم، دو سر خازن به یکدیگر متصل شده و درصورتی‌که جرقه‌ای دیده شد، مشخص می‌شود که خازن سالم است.

طبیعی است که انتخاب بهترین روش تست خازن، تا میزان زیادی به امکانات موجود بستگی داشته باشد.

کلام آخر

در این مطلب سعی کردیم تا ضمن معرفی خازن و مولتی متر آنالوگ، به آموزش تست خازن با مولتی متر آنالوگ نیز بپردازیم و کلیدی‌ترین نکات را مطرح کنیم. علاوه‌بر این، اشاره‌ای نیز به سایر روش های تست خازن داشتیم تا بتوانید دید بازتری به این موضوع داشته باشید. نوید الکترونیک پیشنهاد می کند که اگر با سوال یا نقطه ابهامی مواجه شده‌اید، حتما آن را در بخش کامنت‌ها با ما درمیان بگذارید.